मुंबई - देशात 24 व्या आठवड्यांपर्यंत गर्भपात करण्यास परवानगी देण्यात यावी, अशी मागणी राष्ट्रीय महिला आयोगाने आरोग्य मंत्रालयाकडे केली आहे. सध्या देशात 20 आठवड्यांपर्यंत गर्भपातास परवानगी आहे. आयोगाने मेडिकल टर्मिनेशन ऑफ प्रेग्नन्सी (एमटीपी) अॅक्ट 1971 ची समीक्षा केल्यानंतर आयोगाने मंत्रालयास ही शिफारस केली आहे.
महिला आयोगाच्या सदस्या निर्मला सामंत-प्रभावळकर यांनी सांगितले की, ब्रिटनमध्ये 24 आठवड्यांपर्यंत गर्भपातास परवानगी आहे. अनेक रुग्णांना 20 आठवड्यांनंतर गर्भातील बाळात काही विकृती असल्याचे लक्षात येते. त्यानंतर ते गर्भपातासाठी डॉक्टरांशी संपर्क साधतात. याच आधारे आरोग्य मंत्रालयाने संबंधित कायद्याची समीक्षा करण्याची सूचना केली होती. यासंदर्भात प्रसूतितज्ज्ञ व स्त्रीरोग विशेषज्ञांच्या फेडरेशनसह विविध आरोग्य संस्थांशी सल्लामसलत करण्यात आली. त्यानंतर या बदलाची शिफारस
करण्यात आली. याबाबत स्त्रीरोगतज्ज्ञ डॉ. राजश्री कटके यांनी सांगितले की, नव्या तंत्रज्ञानामुळे गर्भावस्थेनंतरच्या स्थितीत शिशूंमध्ये निर्माण झालेल्या विकृती वेळीच समजून येतील.
महिलांना लाभ होणार
जसलोक रुग्णालयातील सल्लागार व गायनाकॉलॉजिस्ट डॉ. रिश्मा ढिल्लो-पै यांनी सांगितले की, कायद्यानुसार आम्ही 18 व्या आठवड्यांत सोनोग्राफी करण्याचा सल्ला देतो. आता अवधी वाढवण्यात आला तर त्याचा लाभ अनेक महिलांना होऊ शकेल.
निकिताच्या याचिकेनंतर चर्चा
ऑ गस्ट 2008 मध्ये मुंबईतील भाइंदरची रहिवासी निकिता मेहताने आपले पती हरेशसह मुंबई उच्च् न्यायालयात याचिका दाखल केली होती. त्यात तिने 24 व्या आठवड्यांत गर्भपाताची अनुमती मागितली होती. गर्भात वाढत असलेल्या बाळाच्या हृदयात दोष आढळून आला होता. तिची याचिका न्यायालयाने खारीज केली, परंतु नंतर निकिताचा गर्भपात झाला होता. त्यानंतर हा मुद्दा चर्चेत आला होता.
मुंबई : करिअरमुळे वयाच्या
तिशीत आल्यावर लग्न करणाऱ्या अनेक मुलींना मातृत्व तर हवे असते. पण,
त्यानंतर बांधा सुडौल राहील की नाही याची अधिक चिंता असते. मुलाला जन्म
दिल्यावर स्तनपान केल्यास फिगर बिघडेल अशी भीती तरुण मातांना असते. पण,
स्तनपान करणे हे महिला आणि बाळाच्या आरोग्याच्या
दृष्टीने चांगले असते. त्यामुळे महिलांचा बांधा सुडौल राहण्यास मदत होते,
असे कामा रुग्णालयाच्या वैद्यकीय अधिक्षक डॉ. राजश्री कटके यांनी सांगितले.
मुल जन्माला आल्यावर पहिल्या ४८ तासांत मातेला येणारे दुध हे बाळाच्या
शारिरीक, मानसिक आणि बौद्धिक वाढीसाठी उपयुक्त असते. दुधात असणाऱ्या
चिकामुळे बाळाची रोगप्रतिकारक शक्ती वाढण्यास मदत होते. आईचे दुध हे
बाळासाठी अमृत असते. पण, अनेक गैरसमजांमुळे बाळाला आईचे दुध मिळत नाही. ही
बाब अत्यंत अयोग्य आहे. सर्वांनीच मातेच्या दुधाविषयी असलेले गैरसमज दुर
होण्याची आवश्यकता आहे. स्तनपान केल्यास मातेच्या शरीरातील चरबी कमी होते.
यामुळे बांधा सुडौल होण्यास मदत होते. ६ महिने स्तनपान केल्यास त्या
महिलेला स्तनाचा कर्करोग होण्याचा धोका कमी होतो, असे डॉ. कटके यांनी
सांगितले.
स्तनपान केल्याने बाळ भावनिकदृष्ट्या आईशी जोडले जाते. सहा महिने आईचे दुध
पिणाऱ्या बाळाची बौद्धिक क्षमता चांगली होते. त्याचा शारिरीक विकास चांगला
होतो. त्यामुळे स्तनपान गरजेचे आहे. ज्या महिला नोकरी करत असतील, त्यांना
सहा महिन्यांची रजा मिळाली पाहिजे. सहा महिने रजा मिळत नसल्यास नोकरीच्या
ठिकाणी तिला काही सुविधा पुरवल्या पाहिजेत. खासगी आणि स्वच्छ लॅक्टेशन रुम
असल्या पाहिजेत. आईचे दूध हा बाळांचा हक्क आहे. तो त्यांना मिळण्यासाठी
मातेला नातेवाईक, कुटुंबिय, सहकाऱ्यांनी मदत केली पाहिजे, असे मत बालरोग
चिकित्सक डॉ. नीता नथानी यांनी मांडले.
Department of Obstetrics & Gynaecology, Cama and Albless Hospital, Grant Government Medical College and Sir J.J Group of Hospitals, Mumbai, Maharashtra, India.
नंदुरबार - येथील जिल्हा रुग्णालयात
झालेल्या विविध रोग निदान शिबिरात आदिवासी महिलेच्या पोटातून तीन किलो
वजनाचा गोळा काढण्यात आला. जिल्ह्यात शिबिरासारख्या उपक्रमात प्रथमच "ह्यूज
फायब्राईट'ची यशस्वी शस्त्रक्रिया झाल्याने विशेष समाधान व्यक्त होत आहे.मुंबई येथील कामा हॉस्पिटलच्या सहयोगी प्रा. डॉ. राजश्री कटके यांनी ही
शस्त्रक्रिया केली.
वैद्यकीय शिक्षणमंत्री डॉ. विजयकुमार गावित, डॉ.
हीना गावित यांनी जिल्हा रुग्णालय तसेच जिल्ह्याच्या विविध भागांत सर्व
रोग निदान, उपचार शिबिरांचा उपक्रम हाती घेतला आहे. त्यात नेत्र, दंत,
स्त्रीरोग आदींचे निदान केले जात आहे. यात पोटदुखीने त्रस्त असलेली खर्डी
(ता. तळोदा) येथील गुरबाबाई राकेश पाडवी ही शिबिरात दाखल झाली. तिने
यापूर्वी अनेक डॉक्टरांना प्रकृती दाखवली होती. परंतु आर्थिक स्थितीअभावी
ती पुरेसे उपचार करून घेऊ शकली नाही. या शिबिरात जे. जे. हॉस्पिटलच्या
महिला विभाग प्रमुख डॉ. रेखा डावर यांनी तिची तपासणी केली. तिच्या पोटात
मोठा गोळा असल्याचे निदान झाले. तिच्यावर शस्त्रक्रिया करणे आवश्यक
असल्याचा सल्ला दिला.
गुरबाबाईला जिल्हा रुग्णालयात दाखल करून
घेण्यात आले. तिच्यावर मुंबई येथील कामा हॉस्पिटलच्या सहयोगी प्रा. डॉ.
राजश्री कटके, डॉ. सचिन नाईकनवरे यांनी नुकतीच शस्त्रक्रिया केली. पोटातून
तीन किलोचा ट्यूमर काढण्यात आला. त्यास वैद्यकीय भाषेत "ह्यूज फायब्राईट'
असे संबोधण्यात येते.
याबाबत डॉ. कटके यांनी "सकाळ'ला सांगितले,
यापूर्वी आपण विविध ठिकाणी शस्त्रक्रिया करून रुग्णांच्या पोटातून पाच आणि
आठ किलोचे गोळे काढले आहेत. मात्र या भागात येऊन केलेली शस्त्रक्रिया विशेष
समाधान देणारी ठरली आहे. महिलांच्या आरोग्याकडे कुटुंबातून दुर्लक्ष केले
जाते. त्याकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे. महिलांनीच आपल्या आरोग्याची काळजी
घ्यायला हवी. शिबिराच्या माध्यमातून डॉ. हीना गावित, जिल्हा परिषद अध्यक्षा
कुमुदिनी गावित आदिवासींच्या आरोग्याची काळजी घेत आहेत, ही समाधानाची बाब
आहे.
या शस्त्रक्रियेसाठी मुंबईत 50 हजारांहून अधिक खर्च येतो. येथे
मोफत शस्त्रक्रिया करण्यात आली आहे. आदिवासी महिलेला जीवदान मिळाल्याचा
आनंद वाटतो
महिला आयोगाच्या सदस्या निर्मला सामंत-प्रभावळकर यांनी सांगितले की, ब्रिटनमध्ये 24 आठवड्यांपर्यंत गर्भपातास परवानगी आहे. अनेक रुग्णांना 20 आठवड्यांनंतर गर्भातील बाळात काही विकृती असल्याचे लक्षात येते. त्यानंतर ते गर्भपातासाठी डॉक्टरांशी संपर्क साधतात. याच आधारे आरोग्य मंत्रालयाने संबंधित कायद्याची समीक्षा करण्याची सूचना केली होती. यासंदर्भात प्रसूतितज्ज्ञ व स्त्रीरोग विशेषज्ञांच्या फेडरेशनसह विविध आरोग्य संस्थांशी सल्लामसलत करण्यात आली. त्यानंतर या बदलाची शिफारस
करण्यात आली. याबाबत स्त्रीरोगतज्ज्ञ डॉ. राजश्री कटके यांनी सांगितले की, नव्या तंत्रज्ञानामुळे गर्भावस्थेनंतरच्या स्थितीत शिशूंमध्ये निर्माण झालेल्या विकृती वेळीच समजून येतील.
महिलांना लाभ होणार
जसलोक रुग्णालयातील सल्लागार व गायनाकॉलॉजिस्ट डॉ. रिश्मा ढिल्लो-पै यांनी सांगितले की, कायद्यानुसार आम्ही 18 व्या आठवड्यांत सोनोग्राफी करण्याचा सल्ला देतो. आता अवधी वाढवण्यात आला तर त्याचा लाभ अनेक महिलांना होऊ शकेल.
निकिताच्या याचिकेनंतर चर्चा
ऑ गस्ट 2008 मध्ये मुंबईतील भाइंदरची रहिवासी निकिता मेहताने आपले पती हरेशसह मुंबई उच्च् न्यायालयात याचिका दाखल केली होती. त्यात तिने 24 व्या आठवड्यांत गर्भपाताची अनुमती मागितली होती. गर्भात वाढत असलेल्या बाळाच्या हृदयात दोष आढळून आला होता. तिची याचिका न्यायालयाने खारीज केली, परंतु नंतर निकिताचा गर्भपात झाला होता. त्यानंतर हा मुद्दा चर्चेत आला होता.